Ergenler Neden Olumsuz Davranışlara Yönelir?
Tarihi,kültürel,sosyal,doğal kısacası maddi ve manevi inanılmaz bir hazineye-zenginliğe sahip onurlu bir milletiz.Yeraltı-yerüstü inanılmaz zenginliklere sahip,bereketli topraklarda yaşayan Onurlu ama fakir bir milletiz.Neden?Çocuğunuzun, Allah'ın bir lütfu, bu toplumun geleceği, Türk insanının inançlarının, geleneklerinin,Türk istiklal ve Cumhuriyeti'nin teminatı olduğunu biliyor musunuz? 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'na göre Türk Milli Eğitiminin genel amacı, Türk Milletinin bütün fertlerini, 1. Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; İnsan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek; 2. Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür, bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek; 3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak; Böylece bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır. Biz ne yapıyoruz? -Terör örgütü eylemlerinin en önüne çocuklarımızı koymakta ve hatta onları;ellerine silah vererek,dağlara çıkarmakta,devletine kurşun sıktırmaktadır.-Mafya dizi ve filmleri ile çocuklarımızın önüne olumsuz modeller,allanarak-pullanarak,konulmakta,çocuklarımız özendirilmekte,yanlış yönlendirilmektedir.-Kimin elinin kimin cebinde olduğu belli olmayan,tüm ahlaksızlıkların normal ve hatta doğal olarak gösterildiği magazin ve sözümona aile programları çocuklarımızın önüne nasıl modeller koymakta,çocuklarımızı nelere özendirmektedirler.-18 yaşın altındaki çocuklarımız;töre cinayetlerinde,kap-kaçta,yaralama ve öldürme vb. olaylarında kullanılmaktadır.-Uyuşturucu,fuhuş,gasp çeteleri çocukları kullanmakta ve hatta bu işler için çocukları kiralamaktadırlar.Peki bu çocukları kiraya veren,kullanan KİM ? Biraz da kendimize bakalım: -Ayda kaç kitap okuyoruz?
-Günde kaç saat televizyon seyrediyoruz?
-İçinde küfür olmayan kaç cümle kurabiliyoruz? Eşimize,Anne-babamıza, Çocuklarımıza, Çevremize,Arkadaşlarımıza, Komşularımıza vs. karşı ne kadar duyarlıyız.-Maçta,yolda,kahvede,evde ve her yerde küfür edip,onu-bunu asıp-kesmiyor muyuz?Yan baktı diye,Yendi diye-Yenildi diye,Hızlı gitti diye-Yavaş gitti diye,Sevdi diye-Sevmedi diye,Konuştu diye-Konuşmadı diye ve her bahanede…Kavga etmiyor muyuz?Hani İlim kendini bilmekti,hani küçükleri sevip-büyükleri sayacaktık,hani komşu hakkı-anne hakkı-baba hakkı-çocuk hakkı,hani kul hakkı…Kaç yetişkin,gençlerimize,çocuklarımıza iyi örnek olduğunu söyleyebilir?Kaçımız iyi bir modeliz? Öte yandan;bilim olimpiyatlarında dereceler alan,dünya ve hatta olimpiyat şampiyonu olan,yabancı üniversite ve kuruluşların peşinde koştuğu,bilimde,sanatta,sporda oldukça başarılı gençlerimiz yok mu?Elbette var. Peki gençler ne ister,ne bekler,ne düşünür, ne yapar,nasıl yapar? ERGENLİK: v Ergenlik çocukluktan yetişkinliğe geçiş evresidir.Hızlı bir bedensel ve ruhsal değişimi içerir. v Ergenlik kimlik bulma aşamasıdır. v Ergenin benlik kavramını geliştirebilmek için;zaman,tecrübe(deneyim) ve ilişkiler içeren bir sınama sürecine ihtiyacı vardır.Bu süreç içerisinde ergen,serbestçe kendi benliğine ilişkin deneyimlere girer.Diğer bireyler ile ilişkilerini sınar ve bağlanma düşüncesi üzerine eğilir ancak; toplumun başarı,iyi notlar almak,ilerlemek,takdir toplamak,en iyi öğrenimi görme konusundaki baskıları bu sınama evresini zorlaştırır. v Özellikle günümüzde,ana-baba ve öğretmen etkisinin(hızlı toplumsal değişim ile ana-babaların bilgi ve becerilerinin çocukların yaşadığı çağda artık geçersiz olması sebebi ile)giderek azaldığı söylenebilir.Bu nedenle,iletişim kopukluğu oluşmaktadır.Ergenler ana-babalarını;eski kafalı,yetişkinler de gençleri;radikal,isyankar olarak algılamaktadırlar. v Toplumun daha geniş kesitleri ile ilişkileri kopuk olan ergenler,psikolojik destek ve onay için kendi gruplarına ve birbirlerine dayanmaktadırlar. v Ergen erkek;atletik yapı,araba,iyi bir aileden gelme,fiziksel görünüş ve güce önem verir. v Ergen kızlar;toplumsal başarı,fiziksel güzellik,çekici davranış,iyi giyinme vs. önem verirler. v Kızlar bedensel ve ruhsal gelişimlerini-erkeklere nazaran-daha erken tamamlarlar.Daha erken olgunlaşırlar. v Genç insan;kim olduğunu,ne hissettiğini ve ne olmak istediğini öğrenme(bulma) aşamasındadır.Kendisini,içinde yaşadığı toplum ve o toplum içinde dayandığı insanlardan ayırmak durumundadır.Bu aşama çatışmaları beraberinde getirir. v Hızlı bir değişim sürecinde olan toplumlarda,ergenlik sorunları daha da artmaktadır. v İçgüdüsel dürtülerde görülen fırlama ergenin kimlik sorunlarına önemli katkılarda bulunur. v Toplumsal dünyada gelecekteki yerlerinden kaygılanırlar ve önlerindeki sayısız tercihlerin (seçeneklerin)ağırlığı altında ezilirler.Kim oldukları konusunda bir belirsizlik içinde olmaları sebebi ile ergenler-kaygılı bir biçimde-"iç gruplar" ile özdeşim kurmak eğilimi duyarlar.Kendilerinden farklı gördüklerini-başkalarını-dışlarken hoşgörüsüz ve zalim olabilirler.Kimlik bulma yolunda acele ederken kendilerini,düşmanlarını ve ülkülerini kalıplaştırırlar.Bazı gençler,kendilerine bir grup kimliği veren-dünyada iyi ve kötünün kalıplaşmış imlerini veren ideolojilere(milli,siyasi,dini vb.)katılırlar. v Kimliklerimizin bir bölümünü özdeşlemeler yolu ile biçimlendiririz. Ergenler,sporcular,film yıldızları,kahramanlar vb. toplumun önüne çıkmış insanlar ile Özdeşim kurabilirler. v Kalıcı bağlantılar yapma konusundaki yeteneksizliklerinin-çoğunlukla-farkındadırlar.Çok kısa bir zaman içerisinde,alınması gereken,çok fazla kararın olduğunu ve her kararın gelecekteki seçeneklerini azalttığı düşüncesini taşırlar.Bir şeylere bağlanmanın güç olması sebebi ile,bazen "psikososyal bir moratoryuma" girer,yani kendilerini bulmak için eğitimlerine ara verebilirler.Kim oldukları ve yaşamda ne yapacaklarını bilene kadar-çoğu kez-bir yalıtılmışlık duygusu yaşarlar. v Ergen başkalarının düşüncelerinin yöneldiği nesneler ile kendi yöneldiği nesneleri birbirinden ayıramaz.Ergen fizyolojik değişmeye bağlı olarak,kendine yönelik olduğundan,kendi zihinsel faaliyetleri ile başkalarının ne düşündüğünü ayıramamaktadır.Diğer insanların da kendisi gibi,ergenin davranış ve görüntüsü ile meşgul olduklarını düşünmektedir.Bu ergenlik çağının Ben-Merkezciliğini oluşturur."Hayali bir seyirci"kitlesi tarafından izlendiğini sanır ve tepki verir.Ergen ilgi merkezi olduğuna inanmaktadır.Bu sebepten dolayı ergen,özel yaşam ve gizlilik ister.Ölüm başkalarını başına gelebilir,ama asla ona değil...Duygularının çok özel olduğuna ve ölümsüzlüğüne olan inanç,ergenin"Kişisel Efsanesi"dir.Ergenin deneyimleri,aşkları,acıları vs. evrensel bir anlam ve önem taşır.v Çağdaş toplum ergenliği uzun ve kısır bir dönem yapar. Þ y Büyüme ve bedensel değişiklerinin davranış üzerindeki etkileri şunlardır: 1. Yalnızlık isteği2. Çalışma isteksizliği3. Hareketlerde ve dengede ahenksizlik,ağırlaşma,sarsaklaşma4. Can sıkıntısı5. Huzursuzluk6. Toplumsal zıtlık;çevresindekilerin etkinliklerine katılmaz,her an kavga ve saldırıya hazır bir durumda onların,neşe ve huzurlarını engellemeye çalışır.7. Otoriteye karşı çıkış8. Karşı cinse yönelmiş zıtlık;açık bir düşmanlık belirtisi davranışlarda yer almaya başlar.Bu zıtlık kızlarda daha fazladır.9. Duygusallığın artması,karamsarlık,asık surat,nedensiz ağlama vs.10. Kendine güvensizlik11. Cinsiyet ile fazla uğraşma12. Aşırı çekingenlik13. Gündüz rüyaları(hayaller)14. Dengesizlik Þ y Ergenlerde en önemli sorunlar şunlardır: a. Fiziksel görünüş ve sağlıkb. Evde ve dışarıdaki toplumsal ilişkiler ile ilgili sorunlarc. Karşı cins ile ilişkilerd. Okul ödevlerie. Gelecek ile ilgili planlar(eğitim,meslek,eş seçimi vs.)f. Cinsiyet ile ilgili sorunlarg. Törensel davranışlarla,din ile ilgili sorunlarh. Mali durum Þ y Dış dünyanın düşmanlığı tüm çatışmaların çözüldüğü,her şeyin sevinç ve huzur içinde olduğu bir düş dünyası yaratır.Ergen;düş dünyasında özgürdür,olup bitenin tek yargıcıdır.Ergen düş yolu ile eksikliğini duyduğu güvenliği bulmaya çalışır. Ne Yapmalıyız? Her anne-baba kendine güvene,sorunlarını çözebilen,kendine ve başkalarına saygılı,hak yemeyen,hakkını yedirmeyen,kendiyle barışık sorumluluk duygusu gelişmiş,atılgan çocuklar yetiştirmek istemektedir.Bu bir sonuçtur.Bu sonuca rastlantı ile değil,anne-babaların belirli davranışları ile ulaşılabilir. Yapacağımız ilk ve en önemli şey;yaptıklarımız ile söylediklerimizin aynı olması.Bizim deyimimiz ile,özümüzün-sözümüzün bir olması. Ergenlik dönemini iyi bilmek,onları anlamaya çalışmak çok önemlidir.Ergenlik hayatın en fırtınalı,en zor,en karmaşık,en önemli aşamasıdır.Gencin içinde taşıdığı zapt edilemez enerjiyi harcayacağı bir alan bulması,bu alana yönelmesi gerekir.İşte yöneleceği bu alanın olumlu ya da olumsuz olmasını belirleyen en önemli etkenler aile,çevre,medya,okuldur,yani biz…Eğitimin anne karnında başladığını,kişiliğin temelinin beş(5) yaşına kadar oluşturulduğunu biliyor musunuz?Anne karnındaki çocuğun annesi ile bir tür iletişim içinde bulunduğunu,dışarıdaki olaylara tepki verdiğini,
çocuğun bir çok davranışı anne-babayı ve yakın akraba (amca,dayı,hala vb.)örnek alarak geliştirdiğini,sevdiği-sevmediği,sevdiğimiz-sevmediğimiz bir çok özelliği bizden aldığını biliyor musunuz?Çocukların davranışlarınızdaki çelişkileri anında fark ettiklerini biliyor musunuz?Araştırmalar şiddete ve saldırganlığa yönelik davranışların hayatın erken dönemlerinde öğrenildiğini göstermektedir.Ancak,yine araştırmalar,çocukların duygularını şiddet kullanmadan ifade edebilmeleri için ailenin büyük yardımı olabileceğini göstermiştir.
Gençleri yönlendirmek çok zor değil;onları biraz tanımak,anlamak,ilgilenmek,dinlemek,sevmek,saygı duymak kısaca biraz gayret,biraz zahmet… LÜTFEN… Bakınız terör örgütleri öğrencileri yanına nasıl çekmekte: Terör örgütü mensupları aklını çelmek istedikleri kişinin öncelikle aile yapısı,zaafları,arkadaşları ve gelir düzeyi hakkında bilgi toplamaktadırlar.Gerekli bilgi toplandıktan sonra hedef seçtikleri kişi ile gerekli diyalogu sağlamaya çalışmaktadırlar.Bunun için,arkadaş toplantıları,sinema ve konser davetleri,ekonomik sıkıntıda ise burs,kalacak yer ve kitap temini gibi birtakım insani yaklaşım yöntemleri kullanılmaktadır. Örgüte kazanılması tasarlanan kişi,kurulan bu sıcak diyalogdan sonra görünüşte kendini olduğu gibi kabul ederek değer veren,senaryosu,sahnesi ve oyuncuları önceden belirlenmiş bir grubun içine çekilmektedir. Tüm insanlar sevmek,sevilmek ve kendini değerli hissetmek ister.Gençlerimizi sevelim,onlara değer verelim.Onları kötü niyetli insanların kucağına atmayalım.LÜTFEN…
- Çocuğunuzu dinleyin,onunla konuşun,iletişim kurun.Onu sevdiğinizi,değer verdiğinizi söylemekten,göstermekten kaçınmayın.
- Çocuğunuzu tanıyınız.
- Çocuklarımıza yönelik sevgi ve ilgimiz sürekli ve tutarlı olmalı.Sevgi ile dengelenmiş disiplin çok önemlidir.Böyle bir disiplinin verilmesinde anne-babanın kararlı ve tutarlı bir şekilde hareket etmesi etkili olur.
- Çocuklarınıza öfke ve düşmanlık dolu sözler ve davranışlarla tepki vermekten kaçının.
- Çocuklarınızın her zaman nerede olduğunu,arkadaşlarının ve arkadaşlarının ailelerinin kimler olduğunu bilmekte ısrarlı olun.
- Çocuğunuzu sürekli gözleyin.Gözlem süreci içerisinde suçlayıcı ve yargılayıcı davranışlardan kaçınılmalı,gözlemin takip etmek olmadığı unutulmamalıdır.Gözlem, çocuğun ailenin olan ilgisi olarak açıklayacağı biçimde yapılmalıdır.
- Okul dışı spor faaliyetlerine,eğitim programlarına ya da düzenli eğlencelere katılmalarını teşvik edin.
- Çocuklarınıza uygun davranışları öğretebilmek için kendiniz model olun.
- Hatalı davranışları cezalandırmak yerine,olumlu davranışları ödüllendirin.Takdir etmek,ilgi,şefkat göstermenin en etkili ödüller olduğunu unutmayın.
- Kuralları (televizyon,görüşeceği insanlar,boş zaman etkinlikleri vs.) oluştururken çocuklarınızın da fikirlerini alın.Televizyon seyretmeyi sınırlayın,çocuğunuzu medyadaki şiddetten uzak tutun.Çocuğunuzun hangi televizyon programlarını seyrettiklerini,hangi bilgisayar oyunları oynadıklarını bilin.
- Evinizden şiddetin her türünü uzak tutun.Aile içi çatışmaları(özellikle anne-baba arasındaki) tüm aileye yansıtmayın.
- Şiddete karşı davranışlar sergiledikleri her ortamda çocuklarınızı destekleyin ve ödüllendirin."O erkek vurur,kırar" gibi söylemlerden kesinlikle uzak durun.
- Çocuğunuzun okulu ve dersleri ile yakından ilgilenin,okul kurallarına uyması için gerekli özeni gösterin.
- Okula gidiş-geliş saatlerini,geç kalma,kılık-kıyafet,devam,öğretmenlere ve arkadaşlarına karşı tutum ve davranışları,okul araç ve gereçlerini yanında bulundurmaları vb. durumlar hakkında çocuğunuzu uyarınız,kontrol ediniz.
- Çocuğunuzun öğretmenleri,sınıf öğretmeni,müdür yardımcısı ve okul rehber öğretmeni ile sürekli ve düzenli görüşünüz.Notları,devam durumu dışında,özellikle okul içi davranış ve tutumlarını öğreniniz.
- İhtiyaçlarını karşılamaya yetecek kadar harçlık veriniz.
- Çocuğunuzu tüm zararlı alışkanlıklara (sigar,alkol,uyuşturucu vs.) karşı uyarınız,bilgilendiriniz.
- Çocuklarınıza güvenli sokak ve caddelerin hangileri olduğunu öğretin..Her zaman için aydınlık,kalabalık yerlerde ve bir arkadaş ile yürümelerini öğütleyin.
- Milli ve manevi değerlerimizi öğretin.
- Ona iyi bir örnek olun.
ERGENLİK DÖNEMİ ÇOCUKLARI İÇİN TEHLİKE İŞARETLERİ v Otoriteye sürekli karşı çıkmasıv Eve düzensiz ve geç gelmesiv Sürekli ve artan para talepleriv Diğer insanların duygu ve düşüncelerini hiçe saymak,insanlara kötü muamelede bulunmakv Sorunların çözümü için fiziksel şiddete ya da şiddet tehditlerine başvurmakv Sık sık hayatın kendisine haksızlık ettiğini vurgulamasıv Okulda başarısız olması,devamsızlık yapması,okuldan uzaklaştırılması ya da atılmasıv Çetelere,kavgalara katılması.Hırsızlık yapması.v Alkol,ilaç ya da uçucu madde(Tiner,bally vs.) kullanması EĞER-Bir çocuk, düşman bir çevrede yaşarsa, kavga etmeyi öğrenir.-Bir çocuk korku içinde yaşarsa, korkmayı öğrenir.-Bir çocuk acıyan insanlarla beraber yaşarsa, kendini zavallı hissetmeyi öğrenir.-Bir çocuk kıskançlık içinde yaşarsa, nefret etmeyi öğrenir. -Bir çocuk ona cesaret veren bir çevrede yaşarsa, kendine güvenmeyi öğrenir.-Bir çocuk onu öven bir çevrede yaşarsa, o da takdir etmesini öğrenir. -Bir çocuk sevgi içinde yaşarsa, sevmeyi öğrenir.-Bir çocuk kendine değer veren bir çevrede yaşarsa, bir gayesi olduğunu öğrenir.-Bir çocuk dürüst muamele görürse, adaletin ne olduğunu öğrenir.-Bir çocuk doğruluk içinde yaşarsa, hakikatin ne olduğunu öğrenir. -Bir çocuk daima dostluk, güler yüz ve anlayış gösteren bir çevrede yaşarsa, dünyanın içinde yaşanacak güzel bir yer olduğunu öğrenir. Kısaca, çocuk yaşadığı çevreyi örnek almayı öğrenir.
